ملاک گستر

مین

مین الگو:به فارسی دری مقداری ماده منفجره یا ماده دیگری است که در محفظه‌ای فلزی، چوبی یا پلاستیکی در اندازه‌های گوناگون قرار دارد و برای نابودی خودروها یا کشتی‌ها یا قایق‌ها یا هواپیماها و آسیب‌زدن به آنان و زخمی کردن افراد به‌کار می‌رود.

بر اساس تعریف مندرج در پیمان اتاوا مین هر وسیله‌ای است که روی سطح زمین یا زیر خاک قرار می‌گیرد و طوری طراحی شده که در اثر حضور، نزدیکی و یا با تماس یک فرد منفجر شود.
در حال حاضر ۱۲۰ تا ۱۴۰ میلیون مین در جهان کار گذاشته شده که ۴ میلیون آن باقی‌مانده جنگ جهانی دوم است و ۲۳۰ میلیون مین نیز در زرادخانه‌ها وجود دارد.





سرعت مین‌گذاری ۴ برابر بیش از سرعت خنثی‌سازی مین‌ها است و گردآوری مین‌های کارگذاشته شده کنونی به ۳۰۰ میلیارد دلار هزینه و هزار سال زمان نیاز دارد.استفاده از مین به عنوان یک تاکتیک نظامی بسیار بحث‌برانگیز است. مین‌ها تفاوتی بین نظامیان و غیرنظامیان قائل نیستند و پس از پایان درگیری هم همچنان خطرناک باقی‌مانده و زمین‌ها را تا مدتها گذرناپذیر و غیرقابل استفاده می‌کنند. در بسیاری از موارد هم مکان دقیق مین‌گذاری مشخص نیست و این کار مین‌روبی را دشوار و آهسته می‌کند. این خطرات باعث شده تا مناطق دارای زمین‌های مین‌گذاری‌شده با مشکلات بزرگی در زمینه سکونت مجدد، کشاورزی و گردشگری روبرو باشند. تلاش بین‌المللی برای منع کاربرد مین به ویژه مین‌های ضدنفر در قالب پیمان اتاوا در سال ۱۹۹۷ با نام کامل کنوانسیون ممنوعیت استفاده، تولید، انبار و نقل‌وانتقال مین‌های ضدنفر و نابودی آن‌ها متجلی شده‌است. تاکنون ۱۵۶ کشور با امضای این پیمان بین‌المللی پذیرفته‌اند که از تولید، استفاده، طراحی، ذخیره و تجارت مین‌های ضدنفر خودداری کنند. در بین کشورهایی که به این پیمان نپیوسته‌اند سه عضو دائم شورای امنیت؛ چین، روسیه و آمریکا هم قرار دارند. بر اساس گزارش سال ۲۰۱۰ کمیپن نظارت بر مین‌های زمینی ۱۲ کشور چین، کوبا، هند، ایران، میانمار، کره شمالی، کره جنوبی، پاکستان، روسیه، سنگاپور، آمریکا و ویتنام همچنان تولیدکننده مین ضدنفر هستند. البته چین، آمریکا، ویتنام و ایران اعلام کرده‌اند که هم‌اکنون در حال تولید مین ضدنفر نیستند.




انواع مین

مین صوتی (acoustic mine): با امواج منتشرشده از هدف منفجر می‌شود.
مین ضد هوابرد (anti-airborn mine): در محل‌های احتمالی پیاده شدن نیروهای هوابرد کار گذاشته می‌شود.
مین ضد نفر (antipersonnel mine): برای وارد کردن تلفات و ضایعات به افراد پیاده و ناتوان کردن آنان به‌کار می‌رود.
مین ضد تانک (antitank mine): تانک را از حرکت بازمی‌دارد یا باعث انهدام آن می‌شود.
مین کف‌نشین (bottom mine): پس از رها شدن از ناو یا زیردریایی یا هواپیما در کف دریا قرار می‌گیرد و حسگرهای عمل‌کننده از نوع مغناطیسی و آوایی و فشاری دارد و برای نابودی شناور سطحی و زیرسطحی به‌کار می‌رود.
مین جهنده ضدنفر (bounding mine): نوعی مین ضدنفر با خرج کوچک که بدنه مین را به هوا پرتاب کند و در بلندی ۳ یا ۴سانتی متر منفجر می‌شود و تکه‌های آن در همه جهت‌ها پرتاب می‌شود.
مین شیمیایی (chemical mine): دارای مواد شیمیایی سمی برای کشتن افراد یا از کار انداختن یا آلوده کردن وسایل و زمین است.
مین دورفرمان (controlled mine): از راه دور هدایت و منفجر می‌شود.
مین تأخیری (delayed action mine): مدتی پس از تحریک شدن منفجر می‌شود و اغلب پشت سر نیروهای عقب‌نشینی‌کننده و برای به ستوه آوردن و انهدام نیروهای تعقیب‌کننده دشمن به‌کار می‌رود.
مین آموزشی (training mine): مانند مین جنگی است و ماده منفجره ندارد.
مین تمرینی (drill mine): گونه‌ای مین آموزشی که از دید اندازه و شکل و وزن مانند مین جنگی است و برای تمرین‌های لجستیکی به‌کار می‌شود.
مین مشقی (practice mine): نوعی مین آموزشی که از دید اندازه و شکل و وزن مشابه مین جنگی است و ماسوره آن مقدار کمی ماده منفجره کُندشکن یا دودزا دارد.
مین بی‌اثر (inert mine): گونه‌ای مین آموزشی که از دید اندازه و شکل و وزن مانند مین جنگی است؛ اما همه مواد منفجره و آتش‌زای آن بی‌اثر است.
مین فوگاز (fougasse): پس از انفجار تکه‌های فلزی یا اشیای دیگر آن در جهت‌های پیش‌بینی‌شده پرتاب می‌شود.
مین مهارشده (moored mine): با استفاده از لنگر به کف دریا (در مناطق حساس دریا) مهار می‌شود. این مین در ژرفای متناسب با آبخور کشتی‌ها غوطه‌ور است و با برخورد بدنه کشتی به آن منفجر می‌شود.
مین پخشی (scatterable mine): هواپیما یا بالگرد یا توپخانه یا خودروها آن را پخش می‌کنند و در زیر خاک قرار داده نمی‌شود.




مناطق آلوده‌شده به مین

در حال حاضر کشورهای مصر، ایران و افغانستان دارای بیشترین اراضی آلوده به مین در سراسر جهان هستند.

ایران در حدود ۴۲۰۰۰ کیلومتر مربع از اراضی ایران آلوده به مین‌های به‌جا مانده و عمل‌نکرده جنگ ایران و عراق است که نظامیان عراقی در زمان اشغال این مناطق در زمین تعبیه کرده‌اند.دولت ایران نیز همچنان به تولید، استفاده و صادات مین‌های ضدنفر ادامه می‌دهد و معتقد است استفاده از این مین‌ها تنها راه موثر برای تأمین امنیت مرزهای طولانی این کشور است. بر همین اساس بخش‌هایی از مرزهای ایران با افغانستان، پاکستان و عراق مین‌گذاری شده‌است. در جریان درگیری‌های دهه ۱۳۶۰ در کردستان هم بسیاری از اراضی این منطقه مین گذاری شدند.





مواد منفجره

مواد منفجره موادی هستند که از نظر شیمیایی ناپایدار هستند و در صورت آغاز فرایند انفجار، با سرعت زیاد منبسط می‌شوند و حجم زیادی گاز و گاهی نور و صدای زیاد تولید می‌کنند. این آزادشدن گاز به نوبهٔ خود می‌تواند باعث پرتاب شدن قطعات و اشیاء اطراف و تبدیل شدن آن‌ها به ترکش شود.

هر ترکیب انفجاری از دو بخش اکسید کننده و سوخت تشکیل شده‌است. هر مادهٔ سوختی، در حرارت مناسب و در کنار اکسیژن آتش می‌گیرد و می‌سوزد. اما چون در هوا اکسیژن به صورت خالص وجود ندارد، سوختن این مواد به تدریج صورت می‌گیرد. در مواد منفجره، در کنار سوخت، ماده اکسید کننده افزوده می‌شود. ماده اکسید کننده، در هنگام واکنش مقدار زیادی اکسیژن آزاد می‌کند و این اکسیژن با سوخت ترکیب شده و باعث واکنش ناگهانی کل سوخت می‌شود و انفجار به وجود می‌آید، بدین دلیل مواد منفجره برای واکنش نیازی به هوا ندارند و اکسیژن مورد نیاز خود را از درون خود تأمین می‌کنند.

ماده منفجره ترکیب شیمیایی یا مخلوط مکانیکی است. هر ماده سوختنی قابل انفجار است اگر این شرایط فراهم شود:

اکسیژن به اندازه کافی باشد.
امکان ترکیب سریع اکسیژن با ماده سوختنی فراهم باشد.

تاریخچه

شکستن سنگ با استفاده از مواد منفجره از ابتدای قرن ۱۷ و هم‌زمان با ساخت باروت، شروع شد. تی.جی پلانز در سال ۱۸۱۳ نیترو سلولز را ساخت. در سال ۱۷۶۷ آلفرد نوبل برای سادگی حمل نیترو گلیسیرین آن را جذب دیاتومیت کرد و جسمی پلاستیکی شامل ۷۵ درصد نیترو گلیسیرین بدست آمد. این ماده می‌تواند تا سه برابر وزن خود، نیترو گلیسیرین جذب کند و محصول آن «Guhar Dynamite» نامیده شد. دینامیت برگرفته از کلمه یونانی «dynamits» به معنی نیرو است در سال ۱۸۷۵ آلفرد نوبل نوعی دینامیت از ژلاتین انفجاری ساخت که مخلوط ژلاتینی شکل از ۹۲ درصد نیترو گلیسیرین و ۸ درصد نیترو سلولز بود که هنوز هم از مواد منفجره قوی صنعتی است. به دنبال آن در سال ۱۸۷۹ از مخلوط کردن نیترات سدیم و دیگر مواد به ژلاتین انفجاری مواد منفجره ضعیف‌تر به دست آمد. انواع زیادی از مواد منفجره بر این اساس ساخته شده‌اند. مواد منفجره اکسیژن مایع در ۱۸۹۵ ساخته شد و نیترات آمونیوم بعنوان ماده منفجره در سال ۱۸۷۶ تولید شد؛ اما کاربرد مخلوط آن با سوخت مایع بعنوان ماده منفجره صنعتی از سال ۱۹۵۵ میلادی متداول شد. در سال ۱۹۲۰ از اختلاط دی نیترو گلیکول به دینامیت‌ها از انجماد آنان جلوگیری شد. در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ مواد منفجره ژله‌ای و در دهه‌های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ مواد منفجره امولیسیون ساخته و به بازار مصرف تحویل شد.




ویژگی‌های مواد منفجره

تفاوت ترکیب‌های انفجاری و مواد منفجره در ویژگی‌های مختلف آنان است.

حساسیت
سرعت انفجار
قدرت انفجاری
چگالی
رطوبت
آتش‌گیری
سمیت





چند ماده منفجره

تی‌ان‌تی (TNT)
باروت
دینامیت
سمتکس
پینتریت (پتن)
نیترات آمونیوم (AN)
آنفو (ANFO)
هیکسوژن
نیتروگلیسیرین (NG)
نیترو استارچ
پروکسید استون
سی۴
نیترات اوره
فلومینات جیوه
فلومینات نقره
استیفنات سرب
ازتور سرب
ازتور نقره
دی آزودی نیتروفنل (DDNP)
تتراسن
پرکلرات آمونیوم
گلیکول دی نیترات (GDN)
پنتا اریتریتول تترا نیترات (PETN)
سیکلونیت (RDX)
دی آزودی نیتروفنل
دی نیترور سور سینات سرب
اکسیژن مایع (LOX)



کاربرد
راه سازی، تونل سازی، بهره‌برداری از معادن، سد سازی، صنایع نظامی، آتش بازی



مین ضد نفر

مین ضد نفر گونه‌ای مین است که برای آسیب‌زدن به نفرات پیاده دشمن به‌کار می‌رود.

همان گونه که از اسم این مین ها پیداست، بر علیه نفرات دشمن طراحی شده‌اند که می‌توانند باعث کشته شدن یا زخمی شدن نفرات گردند.

مین‌های ضد نفر به دو گروه اصلی تقسیم می‌شوند: مین‌های ترکشی-مین‌های انفجاری





الف) مین ضد نفر ترکشی

بدنه این مین‌ها عموماً از فلز ساخته شده و در اثر انفجار خرج اصلی، ترکش‌های این مین با سرعت بسیار بالا به جهات مختلف پراکنده می‌شوند.

مین‌های ضد نفر ترکشی به سه دسته تقسیم می‌شوند:

مین جهنده ترکشی: آزمایش‌های مختلف نشان داده‌است که هرگاه مقدار ثابتی خرج در سه حالت زیر زمین، روی زمین و بالای سطح زمین قرار دهیم، در حالت سوم بیشترین ضایعات وارد خواهد شد. بر همین مبنا مین ضد نفر ترکشی ساخته شده‌است که دارای یک خرج پرتاب می‌باشد. در اثر انفجار خرج پرتاب، قسمت داخلی آن حداکثر به ارتفاع ۲ متر پرتاب شده و در هوا منفجر می‌شود. از این نوع مین‌ها می‌توان به مین والمرا اشاره کرد.
مین ترکشی معمولی: ترکش‌های حاصل از انفجار این مین، روی زمین پخش می‌شوند و خود مین نیز زوی زمین قرار دارد. مین پومز از این نوع است.
مین ترکشی سمتی: ترکش‌های حاصل از انفجار این نوع مین، در جهت خاص (سمت عمومی سربازان دشمن) پخش می‌گردد. نمونه آن مین ام-۱۸ (M18) می‌باشد.

به مین‌های ترکشی گاهی مین ضدنفرات یا ضد مجتمع نیز می گویند. زیرا می‌تواند سبب کشته و مصدوم شدن چندین نفر شود.




ب) مین ضد نفر انفجاری
این نوع مین فاقد ترکش است و مصدوم شدن یا هلاک شدن سرباز دشمن در حین برخورد با آن بستگی به نوع مین و میزان خرج انفجاری آن دارد.




مین ضد تانک

مین ضد تانک، نوعی مین زمینی است که برای آسیب‌زدن یا نابودکردن تانکها و وسایل نقلیه جنگی زرهی به‌کار می‌رود.

این نوع مین که در طبقه مین‌های ضد نفر است ولی تفاوت‌هایی با هم دارند از جمله اینکه مین‌های ضد تانک قدرت انفجار بسیار بالاتری دارند و در صورتی منفجر می‌شوند که یک وسیله نقلیه سنگین از روی آن‌ها بگذرد و یا بصورت عمدی آن‌ها را منفجر کنند.


keywords : ملاک گستر،سایت ملاک گستر،مقاله های ملاک گستر
امروز : 04/01 | صفحات : 1 - 23 - 24 - 25 - 26 - 27 - 28 - 29 - 30 - 31 - 32 - 33 - 34 - 35 - 36 - 37